Onlangs verschenen in het nieuws berichten over de oprukkende ‘slimme’ deurbel. Kennelijk maakt inmiddels zo’n 16% van de Nederlandse huishoudens gebruik van een deurbel met ingebouwde camera. Om beelden op te kunnen nemen en terug te kunnen zien, moeten gebruikers doorgaans een (service)overeenkomst met de aanbieder van de deurbel afsluiten waarop algemene voorwaarden (servicevoorwaarden) van toepassing zijn. In deze voorwaarden worden onder meer afspraken gemaakt over de wijze waarop de aanbieder de beelden van gebruikers mag gebruiken. De gemiddelde consument zal deze algemene voorwaarden en de privacyverklaring ter kennisgeving akkoord verklaren, zonder deze daadwerkelijk door te lezen. Maar waar geef je als gebruiker nu eigenlijk toestemming voor?

Uit de website van Bol.com blijkt dat vooral de deurbellen van Google (Nest), Ring Europe (Ring) en Eken populair zijn. Wanneer je een slimme deurbel aanschaft, dan wil je die natuurlijk ook kunnen gebruiken om beelden te bekijken of op te nemen, zodat je ze op een later moment terug kunt kijken. De slimme deurbellen van Google Nest en Ring Europe bieden je daarom de mogelijkheid om de beelden op te slaan in de cloud. Tijd om eens een blik op de servicevoorwaarden van deze diensten te werpen om te achterhalen wat er precies met jouw beelden gebeurt.

Google Nest

Onderaan de website van Google Nest staat een kopje “Juridische informatie”. Daar treft men maar liefst 13 verschillende juridische documenten, waaronder de Privacyverklaring en de Servicevoorwaarden. Beiden zijn voor het laatst gewijzigd op 31 januari (vlak voordat dit artikel geschreven is dus). Het valt op dat geen van de documenten als downloadbaar PDF-bestand wordt aangeboden. De documenten zijn alleen in platte HTML beschikbaar. Waarom is dit van belang?

De Servicevoorwaarden van Nest omschrijven vooral de dienst die door Nest aan de gebruiker wordt geleverd, maar er wordt slechts in zeer beperkte mate gesproken over de wijze waarop er met privacy en dus de verwerking van persoonsgegevens wordt omgegaan. Dit staat omschreven in de privacyverklaring. Nest kiest er dus voor om een duidelijk scheiding aan te brengen tussen de servicevoorwaarden en de privacyverklaring. Dat houdt de boel wel zo overzichtelijk.

Uit de privacyverklaring van Nest blijkt onder meer dat de verwerking van de beelden plaatsvindt in de Verenigde Staten en servers in het buitenland. Deze verwerking in de Verenigde Staten valt onder het EU-VS-privacyschild. Daarnaast is er in de privacyverklaring een specifiek gedeelte gewijd aan de Nestcam.

Nest biedt een opnamefunctie. Daarbij worden beelden opgeslagen voor de duur van het opslagabonnement (bijv. 5, 10 of 30 dagen). Het is onduidelijk wat er daarna met de beelden gebeurt. Er staat niet vermeld dat de beelden na deze periode automatisch worden verwijderd. Alleen dat de gebruiker gedurende duur van het opslagabonnement toegang heeft tot de beelden. Wel geeft Nest duidelijk aan op welke wijze de door Nest verzamelde beelden kunnen worden gebruikt en aan derden kunnen worden verstrekt. Nest maakt daarbij gebruik van duidelijke voorbeeldsituaties in eenvoudige taal. De servicevoorwaarden en privacyverklaring van Nest zijn duidelijk en in leesbare taal opgesteld en bevatten op het eerste gezicht geen bepalingen die argwaan wekken.

Ring Europe

Ook Ring Europe biedt de algemene voorwaarden en privacyverklaring onderaan haar website aan onder de linkjes “Privacy” en “Servicevoorwaarden”. Ring Europe biedt – net als Google Nest – geen downloadbare documenten aan. Alleen maar HTML teksten. De privacyverklaring dateert van 4 april 2019 en de servicevoorwaarden van 7 augustus 2018.

Wat opvalt aan de voorwaarden van Ring Europe – en hierin wijken de voorwaarden ook substantieel af van de voorwaarden die Google Nest hanteert – is dat de gebruiker aan Ring zo’n beetje alle mogelijke rechten met betrekking tot de beelden verleent:
“Hierbij verleen je Ring en zijn licentiehouders een onbeperkt, onherroepelijk, volledig betaald en royaltyvrij, eeuwigdurend, wereldwijd recht om dergelijke Gedeelde Inhoud (red. onder meer “videobeelden”) te hergebruiken, distribueren, opslaan, verwijderen, vertalen, kopiëren, wijzigen, weergeven, verkopen, er afgeleide werken van te maken en anderszins te exploiteren, ongeacht het doel, het mediaformaat of het mediakanaal, zonder hiervoor compensatie aan je te geven.”

Het is onduidelijk waarom Ring zulke verregaande rechten wenst te verkrijgen ten aanzien van jouw beelden. Bovendien worden deze rechten niet alleen aan Ring verleend, maar ook aan zijn licentiehouders. Het is onduidelijk wie dit precies zijn en dus weet je niet wie daarover uiteindelijk allemaal de beschikking heeft, wat er met de beelden gebeurt of waar de beelden worden opgeslagen. En omdat je Ring in feite carte blanche hebt gegeven om met de beelden te doen wat ze willen, zou het dus zomaar kunnen dat jouw beelden in de toekomst worden gebruikt voor (online) reclame- en promotiedoeleinden. Je zult maar net toevallig een keer na een avondje doorzakken in de kroeg of op een zomerse dag in je bikini langs de camera zijn gelopen om jezelf vervolgens een aantal weken later terug te zien in een online reclame voor de nieuwste generatie slimme deurbellen van Ring Europe. En dan erachter komen dat je daar – zonder dat je dat doorhad – onherroepelijk en eeuwigdurend toestemming voor hebt gegeven.

Misschien denk je nu: “Dat zouden ze toch niet zomaar doen?”. Werp dan eens een blik op de website van Ring. Daar zie je namelijk een aantal voorbeelden van opnames van de slimme deurbel om aan te tonen hoe goed de deurbel werkt tegen ongewenste bezoekers. Op twee van de opnames zien we een man met een petje en sjaal voor zijn gezicht naar een voordeur lopen, kennelijk met verkeerde bedoelingen. Na het zien van de Ring camera, maakt de indringer zich snel uit de voeten. Het lijkt er sterk op dat het hier om authentieke opnames van een Ring camera gaat en dus niet om een nagespeelde situatie.

Overigens is het onduidelijk in hoeverre hiermee de privacywetgeving (AVG) wordt overtreden of kan worden omzeild. Maar het lijkt me toch geen geruststellende gedachte.

Alternatief: deurbel zonder cloudopslag

Er bestaan trouwens ook slimme deurbellen die kunnen opnemen zonder cloudopslag. Een populaire keuze volgens Bol.com zijn de slimme deurbellen van Eken. Deze deurbellen slaan de gegevens niet op in de cloud, maar op een telefoon of SD-kaart in de camera. Op die manier hou je zelf de controle over wat er precies met je beelden gebeurt.