Oma mag niet zomaar foto’s van kleinkinderen op social media plaatsen. Voor het plaatsen van een foto heb je namelijk toestemming nodig van de ouders van het minderjarige kind. Zo oordeelde de voorzieningenrechter afgelopen week in een kort geding dat een dochter had aangespannen tegen haar eigen moeder.

Wat was er aan de hand? De eiseres is de dochter van de gedaagde. Vanwege een ruzie heeft de dochter al ruim een jaar geen contact meer met haar moeder (oma). De dochter heeft zelf drie minderjarige kinderen van 14, 6 en 5 jaar oud. Haar oudste zoon van 14 heeft een aantal jaren bij zijn grootouders in huis gewoond. Op een gegeven moment zijn zijn ouders van elkaar gescheiden en is hij bij zijn vader gaan wonen.

Vanwege een ruzie heeft de moeder van de kinderen al ruim een jaar geen contact meer met oma. Oma heeft echter een aantal foto’s van de kinderen op social media geplaatst (Facebook en Pinterest). De moeder van de kinderen is het daar niet mee eens en verzoekt oma om de foto’s te verwijderen. Oma weigert dit. Een kort geding volgt.

Kort geding

In kort geding voert de moeder aan dat oma onrechtmatig handelt, dan wel in strijd met de Auteurswet of de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) handelt, door foto’s van haar minderjarige kinderen zonder haar toestemming op social media te plaatsen. Het publiceren van foto’s van haar kinderen op social media maakt volgens de moeder ernstige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van haar kinderen.

Oma geeft aan dat ze de foto’s inmiddels heeft verwijderd met uitzondering van 1 foto van haar kleinzoon. Oma verzoekt aan de rechter of ze deze foto mag laten staan gezien de bijzondere band die ze met haar kleinzoon heeft opgebouwd in de jaren dat hij bij haar in huis woonde.

Oordeel van de rechter

Auteursrecht

De rechter oordeelt dat het niet duidelijk is wie de maker van de foto’s op Facebook en Pinterest is. De bepalingen van de Auteurswet zijn derhalve op het onderhavige geschil niet van toepassing.

Persoonlijk of huishoudelijk gebruik

De Algemene Verordening Gegegevensbescherming (AVG) beschermt de grondrechten en de fundamentele vrijheden van natuurlijke personen en met name hun recht op bescherming van de persoonsgegevens. Deze verordening is echter niet van toepassing op de verwerking van persoonsgegevens door een natuurlijke persoon bij de uitoefening van een zuiver persoonlijke of huishoudelijke activiteit. Hoewel niet uit te sluiten valt dat het plaatsen van een foto op een persoonlijke Facebookpagina onder een zuiver persoonlijke of huishoudelijke activiteit valt, is naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter onvoldoende vast komen te staan hoe oma haar Facebook-account dan wel haar Pinterst-account heeft ingesteld dan wel afgeschermd.

Ook is onduidelijk of de foto’s via een zoekmachine zoals Google te vinden zijn. Daarnaast is bij Facebook niet uit te sluiten dat geplaatste foto’s verspreid worden en in handen van derden komen. Gelet op deze omstandigheden is in het bestek van dit kort geding niet gebleken dat van een uitoefening van een zuiver persoonlijke of huishoudelijke activiteit sprake is.

Dit betekent dat de bepalingen van de AVG en de Uitvoeringswet Algemene Verordening Gegevensbescherming (UAVG) op het onderhavige geschil van toepassing zijn.

Bescherming van minderjarigen onder de AVG

In de UAVG is bepaald dat voor het plaatsen van foto’s van minderjarigen, die de leeftijd van 16 jaren nog niet hebben bereikt, toestemming van hun wettelijke vertegenwoordiger(s) is vereist. Omdat geen van beide ouders toestemming heeft gegeven voor het gebruik van de foto’s, moeten de foto’s van de rechter van de social media kanalen worden verwijderd. Het emotionele belang van oma om foto’s op social media te mogen plaatsen, kan in dit kader niet tot een ander oordeel leiden.

Ook verbiedt de rechter oma om in de toekomst zonder toestemming foto’s op social media te plaatsen.

Oma mag dus niet zomaar foto’s van kleinkinderen op social media plaatsen

Als oma (of opa) mag je dus niet zomaar foto’s van je kleinkinderen op social media plaatsen. Daarvoor heb je namelijk toestemming nodig van de ouder van het minderjarige kind. Toch plaatsen opa’s en oma’s dagelijks foto’s van hun minderjarige kleinkinderen op social media zonder dat de ouders daarvoor toestemming hebben gegeven. Kennelijk wordt deze toestemming verondersteld en levert dit in de praktijk doorgaans geen problemen op. Het wordt pas een probleem op het moment dat de relatie tussen grootouders en hun kinderen verslechtert en de ouders van minderjarige kleinkinderen besluiten naar de rechter te stappen.

Opa’s en oma’s die met hun tijd meegaan, doen er dus verstandig aan om de relatie met hun eigen kinderen goed te houden. Voordat je het weet eist je dochter voor de rechter dat je foto’s van je kleinzoon offline haalt.